W pierwszej kolejności należy udać się do lekarza specjalisty od zwierząt egzotycznych / nieudomowionych. W przypadkach poważnych i zagrożenia życia (w weekendy, święta) udajemy się do najbliższego dostępnego lekarza weterynarii.
Pasożyty zewnętrzne
Jednym z tych specyficznych pasożytów jest świerzbowiec świnki morskiej Trixacarus caviae, powodujący świerzb, najgroźniejszą chorobę pasożytniczą świnek morskich.
Zakażenie następuje przez kontakt z chorym zwierzęciem, które jednak może być nosicielem utajonym. Na silnych, pod innymi względami zdrowych świnkach, układ odpornościowy utrzymuje infestację na tak niskim poziomie, że nie daje ona żadnych oznak chorobowych. Wystarczy jednak tylko chwilowe osłabienie, na przykład stres, a roztocza już się mnożą. Ten mikroskopijny roztocz (nazywany także pajęczakiem), spokrewniony z innymi świerzbowcami drążącymi, żyje tylko na świnkach morskich.
Świerzbowiec drąży tunele w żywej tkance, pożera ją i składa w tunelach jaja. Objawy zakażenia to wypadanie sierści, uporczywe drapanie się świnek, gryzienie skóry, strupki, ranki, a ciężkim stanie drgawki.
Świerzb jest chorobą bardzo bolesną i nieleczony prowadzi do śmierci zwierzęcia na skutek zakażenia ran wygryzionych przez roztocza i rozdrapanych przez świnki, a także odwodnienia, braku apetytu, bólu i ogólnego stresu.
Świnki chore na świerzb tak cierpią, że mogą stać się agresywne, mogą gryźć ludzi i często same się okaleczają przez gryzienie i drapanie. Dobrze jest wtedy mocno przyciąć świnkom pazurki, stosować maści przeciwświądowe, a w ciężkich przypadkach nakładać opatrunki-koszulki, aby ochronić ciało przed dalszym drapaniem.
Tu są zdjęcia świnek z poważnym świerzbem i w koszulkach chroniących rany:
http://www.guinealynx.info/mites.html
Inne pasożyty typowe tylko dla świnek morskich to świerzbowiec Chirodiscoides caviae i wszoły Gliricola porcelli, rzadziej występujące Gyropus ovalis, oraz bardzo rzadkie Trimenopon hispidium.
Chirodiscoides caviae, tak zwane „wszy nieruchome”, chociaż nie są spokrewnione z wszami, siedzą przyczepione do sierści. Są dużo mniej dokuczliwe dla świnek niż inne świerzbowce, gdyż nie mają kontaktu ze skórą i nie powodują dotkliwego świądu. Wszoły świnki morskiej, Gliricola porcelli, to ruchliwe, żółtawobiałe owady długości około milimetra, widoczne przeważnie w sierści wokół oczu świnki. Bywają także zauważane na grzbiecie i innych częściach ciała.
Świnki mogą cierpieć także z powodu zainfekowania świerzbowcami pasożytującymi na innych zwierzętach. Pasożyty te to świerzbowiec króliczy uszny Psoroptes cuniculi oraz infekujący króliki, a czasem psy i koty, świerzbowiec Cheyletiella parasitivorax.
Chejletiele nazywane bywają „ruchomym łupieżem”, gdyż przypominają mikroskopijne, żółtawe płatki skóry chodzące wśród sierści. Żywią się keratyną z sierści i naskórka, którą rozpuszczają specjalnymi enzymami trawiennymi. Enzymy te powodują podrażnienia skóry, świąd, a następnie ranki pogarszane przed drapanie.
Chejletiele nie pasożytują na ludziach, jednak kontakt ludzkiego naskórka z ich enzymami trawiennymi może powodować drobne zaczerwienienia i świąd.
Lekiem z wyboru na świerzbowce, a także inne pasożyty jest iwermektyna. Jest to składnik aktywny wielu leków weterynaryjnych stosowanych doustnie, w zastrzykach podskórnych lub miejscowo na skórę. Podawana w prawidłowych dawkach jest uważana za lek całkowicie bezpieczny. Dawki iwermektyny należy podawać według zaleceń weterynarza specjalisty zwierząt nieudomowionych / egzotycznych, aby mieć pewność, że wytępione zostały nie tylko pasożyty, które w tej chwili są dorosłe, ale także osobniki wykluwające się później z jaj.
Na wszoły świnek morskich stosuje się także preparat weterynaryjny Advantage (imidaklopryd) w dawkach odpowiednich do wagi, lub Stronhold (selamektyna), który wykazuje również działanie przeciw świerzbowcom.
Nie poleca się stosowania preparatu przeciw wszom i pchłom u psów i kotów Frontline (fipronil).
Nie wolno samodzielnie stosować u świnek innych preparatów owadobójczych, ponieważ zawarte w nich pestycydy, głównie permetryna, mogą być niebezpieczne dla małych gryzoni. W przypadku wykrycia pasożytów u jednej świnki, należy leczyć wszystkie świnki w domu, ponieważ pasożyty łatwo się przenoszą. Trzeba także dokładnie odkazić klatki i wszystkie przedmioty, jakie miały kontakt z chorymi zwierzętami.
Źródło:
http://www.guinealynx.info/parasites.html
http://www.guinealynx.info/lice.html
Zdjęcia przedstawiają świerzbowca na futrze pod mikroskopem i są udostępnione przez lek. wet. Dawida Jańczaka dla SPŚM, wszystkie fotografie są objęte prawami autorskimi.